ÇEKİLİ KIYMETLİ MADENLERE İLİŞKİN UYGULAMALAR HAKKINDA BAKANLIK DUYURUSU
14.08.2025
Sayın Üyemiz,
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği tarafından Odamıza iletilen Ticaret Bakanlığı'nın 29.07.2025 tarih ve E-33579531-439.99-00111488700 sayılı yazısında; Hazine ve Maliye Bakanlığı Finansal Piyasalar ve Kambiyo Genel Müdürlüğü'nün çekili kıymetli madenlere ilişkin hususları içeren yazısının kuyum ticaretiyle iştigal eden üyelerimize duyurulması istenmiş olup; ilgili yazıda aşağıdaki ifadelere yer verilmiştir.
Saygılarımızla,
Hazine ve Maliye Bakanlığı Finansal Piyasalar ve Kambiyo Genel Müdürlüğü'nün E-12327942-254.06-4021649 sayılı yazısı:
Bilindiği üzere; 1567 sayılı Kanun'un verdiği yetkiye dayanılarak çıkarılan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar'ın 2 nci maddesinin (xv) fıkrasında çekili kıymetli maden "kıymetli madenin çekilip ince bir şerit hâline getirilerek veya şeridin çeşitli şekil ve ağırlıklarda kesilmesi suretiyle oluşturulan herhangi bir saflık ayarını haiz kıymetli madenler" şeklinde tanımlanmış olup aynı Karar'ın 7 nci maddesinin dördüncü fıkrasının (d) bendinde Bakanlığınız tarafından yetkilendirilmiş kuyum işletmeleri ve vergi levhasında kıymetli maden üretimi veya ticareti ile iştigal ettiği belirtilen Türkiye'de yerleşik gerçek kişiler haricindeki Türkiye'de yerleşik gerçek kişilere çekili kıymetli madenlerin satışının yapılamayacağı, aynı maddenin yedinci fıkrasının (g) bendinde ise yurt içinde alınıp satılabilecek çekili kıymetli madenlerin nitelikleri ile yurt içinde alım satımına ilişkin usul, esas ve istisnaları belirlemeye ve gerekli göreceği tedbirleri almaya Bakanlığımızın yetkili olduğu hükme bağlanmıştır.
Mezkur Karar'a dayanılarak hazırlanan ve Bakanlığımız internet sitesinde yayımlanan Çekili Kıymetli Madenlere İlişkin Genelge (KM-2025/1) ile çekili kıymetli madenlerin yurt içinde alım satımına ve üretimine ilişkin esaslar belirlenmektedir.
Bahse konu Genelge'nin "Yurt içinde alım satım" başlıklı 4 üncü maddesi,
(1) Türkiye'de yerleşik tüzel kişilere çekili kıymetli maden satışı serbesttir.
(2) Ticaret Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş kuyum işletmeleri ve vergi levhasında kıymetli maden üretimi veya ticareti ile iştigal ettiği belirtilen Türkiye'de yerleşik gerçek kişiler haricindeki Türkiye'de yerleşik gerçek kişilere çekili kıymetli maden satışı yapılamaz.
(3) İkinci fıkra kapsamında çekili kıymetli maden satışı yapılırken, gerçek kişi kuyum işletmelerince "Kuyum Ticareti Yetki Belgesi" ibraz edilir ve düzenlenecek faturaya söz konusu belge numarası işlenir.
(4) İkinci fıkra kapsamında çekili kıymetli maden satışı yapılırken, kıymetli maden üretimi veya ticareti ile iştigal eden gerçek kişi tarafından ana faaliyet kodunun yer aldığı Barkodlu Vergi Levhası ibraz edilir, ana faaliyet kodunun Ek'te yer alan faaliyet kodları arasında yer aldığı kontrol edilir ve düzenlenecek faturaya söz konusu levha numarası işlenir."
hükmünü amir bulunmaktadır.
Bu kapsamda; Bakanlığımıza Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER) üzerinden iletilen muhtelif başvurularda kuyum işletmelerinin gerçek kişilerden çekili kıymetli maden almadığı ve bu hususta vatandaşlara mağduriyet yaşatıldığı iddia edilmektedir.
Bahse konu hükümlerde kuyum işletmelerinin gerçek kişilerden çekili kıymetli maden alımını yasaklayan bir düzenleme yer almamakta olup söz konusu mağduriyetlerin önüne geçilmesini teminen kuyum işletmelerine anılan mevzuat değişikliği öncesinde gerçek kişilere satılmış olan çekili kıymetli madenlerin taraflarınca gerçek kişilerden satın alınmasının ve satın alınan ürünlerin hammadde olarak kullanılmasının ya da mevzuatta öngörülen kişilere satılmasının mevzuata aykırılık teşkil etmediğine ilişkin duyuru yapılmasının faydalı olacağı değerlendirilmektedir.